Κόρες ασθενών με καρκίνο μαστού - Πόσο κινδυνεύουν;

Κόρες ασθενών με καρκίνο μαστού:
πόσο κινδυνεύουν και πότε πρέπει να ξεκινήσουν τον έλεγχό τους;

Ένα από τα συχνότερα, και ίσως από τα πιο βασανιστικά, ερωτήματα των ασθενών με καρκίνο του μαστού είναι το πόσο επηρεάζει η νόσος τους την πιθανότητα να αναπτύξουν καρκίνο μαστού και οι κόρες τους. Παράλληλο ερώτημα ποια είναι η ενδεδειγμένη ηλικία να ξεκινήσουν τον έλεγχο με μαστογραφία οι κόρες τους και αν αυτό αρκεί ή χρειάζεται και κάτι παραπάνω.

Η απάντηση δεν είναι απλή. Ο καρκίνος γενικά είναι πολυπαραγοντική νόσος. Συγκεκριμένα, στο μαστό το κληρονομικό ιστορικό έχει σημαντικό ρόλο, όπως έχει και η ηλικία που νόσησε η μητέρα. Γενικά, όσο μικρότερη η ηλικία που νόσησε η μητέρα τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος της κόρης. Ο κίνδυνος αυτός μεγαλώνει αν υπάρχουν και άλλοι κοντινοί συγγενείς (1ου, 2ου βαθμού) στην ίδια οικογένεια με καρκίνο μαστού ή /και ωοθηκών. Ακόμα και ο τύπος του καρκίνου της μητέρας παίζει ρόλο (συχνά ο αναφερόμενος και ως τριπλά αρνητικός καρκίνος του μαστού κρύβει από πίσω του γονιδιακό πρόβλημα – γονίδια BraCa 1 και 2).

Σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν επίσης και παράγοντες που σχετίζονται με την ίδια την κόρη. Η λήψη ορμονών, η πρώιμη ηλικία έναρξης της περιόδου και η αυξημένη ηλικία της πρώτης εγκυμοσύνης, το κάπνισμα και η παχυσαρκία, τυχόν βιοψίες στο μαστό με ανάδειξη βλαβών όπω η άτυπη επιθηλιακή υπερπλασία, όλοι αυτοί είναι παράγοντες αυξημένου κινδύνου σε ένα άτομο. Υπάρχουν ειδικά προγνωστικά συστήματα που μπορεί να χρησιμοποιήσει ο ειδικός γιατρός σας και να υπολογίσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού (σε άτομα >35 ετών).

Ηλικία έναρξης του ελέγχου

Κόρες, λοιπόν, που οι μητέρες τους νόσησαν από καρκίνο του μαστού πριν την εμμηνόπαυση και δεν έχουν άλλους σημαντικούς παράγοντες κινδύνου, θα πρέπει να υποβληθούν σε ψηφιακή μαστογραφία ή τομοσύνθεση (μια σχετικά καινούργια εξέταση, ένα είδος τρισδιάστατης μαστογραφίας) 10 χρόνια νωρίτερα από την ηλικία εμφάνισης του καρκίνου στην μητέρα ή όταν οι κόρες συμπληρώσουν τα 40 έτη (όποιο από τα δύο προηγηθεί). Για παράδειγμα, μια κόρη 30 ετών, της οποίας η μητέρα εμφάνισε καρκίνο στο μαστό της στην ηλικία των 45 ετών, θα πρέπει να ξεκινήσει τον έλεγχο με μαστογραφία 10 χρόνια νωρίτερα από τον καρκίνο της μητέρας, δηλαδή 35 ετών. Αν η μητέρα ήταν 52 ετών όταν τον εμφάνισε, η κόρη θα πρέπει να ξεκινήσει τη μαστογραφία στα 40 έτη (ηλικία στην οποία θα έπρεπε να ξεκινήσει τον έλεγχο έτσι και αλλιώς). Σε όλες τις περιπτώσεις η μαστογραφία επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο. Η μικρότερη ηλικία για έναρξη των μαστογραφιών ελέγχου (screening) είναι τα 30 έτη. Η μαστογραφία ή η τομοσύνθεση συμπληρώνεται απαραίτητα και με υπέρηχο μαστών.

Αν η μητέρα ή η κόρη είναι φορείς του γονιδίου BraCa 1, 2 ή υπάρχει ισχυρή υποψία πως είναι φορείς αλλά δεν έχουν ελεγχθεί τότε χρησιμοποιείται και η μαγνητική μαστών (έναρξη αρκετά νωρίς, στα 25 έτη) μαζί με μαστογραφία (έναρξη στα 30 έτη).

Με βάση τα ανωτέρω να υπενθυμίσουμε πως κάθε γυναίκα ενδιάμεσου κινδύνου υποβάλλεται σε μαστογραφία ασυμπτωματικού ελέγχου (screening) στην ηλικία των 40 ετών. Αν είναι αυξημένου κινδύνου, η ηλικία έναρξης του ελέγχου μικραίνει και ίσως απαιτούνται πρόσθετες εξετάσεις (μαγνητική μαστών) παράλληλα με τη μαστογραφία.

Ο ειδικός γιατρός σας είναι ο μόνος που μπορεί να σας συμβουλεύσει σωστά και να σας κατευθύνει σε αυτό το τόσο ευαίσθητο θέμα.