Ινοαδένωμα

Επιδημιολογία

Το ινοαδένωμα είναι ένας καλοήθης όγκος του μαστού που συχνά εμφανίζεται σε νέες γυναίκες (<30 ετών), αν και μπορεί να εμφανιστεί σε κάθε ηλικία. Περίπου 1/10 γυναίκες θα διαγνωσθούν με ινοαδένωμα στο δυτικό κόσμο και από αυτές 10% θα είναι πολλαπλό και αμφοτερόπλευρο.

Η εμφάνιση ινοαδενώματος αυξάνει κατά μιάμιση φορά την πιθανότητα να εμφανίσει η γυναίκα καρκίνο στο μαστό της, ενώ στην περίπτωση που το ινοαδένωμα είναι σύνθετο (πχ ύπαρξη υπερπλασίας) ο κίνδυνος αυξάνει ακόμα περισσότερο (2 φορές).

Αίτια

Δεν είναι γνωστό τι ακριβώς προκαλεί τη δημιουργία ενός ινοαδενώματος. Ορμόνες όπως τα οιστρογόνα σίγουρα παίζουν κάποιο ρόλο, ενώ έχει ενοχοποιηθεί και η λήψη αντισυλληπτικών πριν την ηλικία των 20. Υπέρ του ρόλου των οιστρογόνων είναι και το γεγονός πως αυτοί οι όγκοι μπορεί να μεγαλώσουν κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, ενώ μετά την εμμηνόπαυση μειώνεται το μέγεθός τους ή και εξαφανίζονται.

Τύποι

Απλό ινοαδένωμα: η συχνότερη μορφή
Σύνθετο ινοαδένωμα: μπορεί να περιέχει αλλαγές όπως υπερπλασία ή ατυπία στην ιστολογική διάγνωση
Νεανικό ινοαδένωμα: εμφανίζεται στην εφηβική ηλικία και μπορεί να λάβει μεγάλες διαστάσεις
Γιγαντιαίο ινοαδένωμα: μπορεί να μεγαλώσει και πάνω από 5 εκατοστά και πρέπει να αφαιρείται
Φυλλοειδής όγκος: καλοήθης όγκος με κακόηθες δυναμικό και τάσεις υποτροπής. Πρέπει να αφαιρείται

Εμφάνιση – Κλινική εικόνα

Ψηλαφητικά, παρουσιάζεται ως ένας κινητός, ανώδυνος, υπόσκληρος όγκος, ελαστικής σύστασης (λόγω της ευκολίας μετακίνησής του αποκαλείται και ποντικός του μαστού), με σαφή και ευδιάκριτα όρια που μετακινείται εύκολα στο δάκτυλο κάτω από το δέρμα.

Τα περισσότερα ινοαδενώματα μετά την εμμηνόπαυση υποστρέφουν ή και εξαφανίζονται. Στη μαστογραφία αυτό φαίνεται ως μακροαποτιτανώσεις (εναποθέσεις ασβεστίου) με χαρακτηριστική εικόνα δίκην "ποπ κορν".

Διάγνωση

Εκτός από την χαρακτηριστική κλινική εικόνα, για τη διάγνωση ενός ινοαδενώματος θα χρησιμοποιηθούν και κάποιες απεικονιστικές εξετάσεις.

Η μαστογραφία χρησιμοποιείται κυρίως σε μεγαλύτερες ηλικίες (>35 έτη). Στη μαστογραφία το ινοαδένωμα μπορεί να εμφανιστεί ως μια μάζα με ομαλά, στρογγυλά όρια που διαφοροποιείται σαφώς από τον γύρω μαστό (διαυγαστική άλως).

Το υπερηχογράφημα είναι μια αρκετά αξιόπιστη απεικονιστική μέθοδος και είναι η εξέταση εκλογής σε νέες γυναίκες. Μπορεί να ξεχωρίσει σαφώς μια συμπαγή βλάβη (πχ ινοαδένωμα) από μια κυστική (πχ απλή κύστη). Σημαντικός είναι και ο ρόλος του σε περίπτωση που χρειαστεί και ιστολογική επιβεβαίωση με κόπτουσα βελόνα (Core Biopsy).

Σε κάποιες άτυπες περιπτώσεις και για αποκλεισμό της πιθανότητας για κακοήθεια θα μπορούσε να βοηθήσει και η μαγνητική (MRI) μαστών.

Θεραπεία

Συντηρητική: αν η διάγνωση - βασιζόμενη στην κλινική εικόνα, την ηλικία, απεικονιστικές εξετάσεις και βιοψία- είναι αρκετά σίγουρη τότε δεν χρειάζεται η χειρουργική αντιμετώπιση, εκτός και αν το επιλέξει η γυναίκα (κάποιες γυναίκες επιλέγουν να αφαιρέσουν τη βλάβη για τους δικούς τους -ψυχολογικούς κυρίως- λόγους.

Αν επιλεγεί η συντηρητική (μη χειρουργική) αντιμετώπιση τότε η γυναίκα πρέπει να παρακολουθείται σε τακτά χρονικά διαστήματα και αν αλλάξει κάτι στην εμφάνιση ή το μέγεθος του ινοαδενώματος τότε να επέμβει ο χειρουργός.

Χειρουργική: προτείνεται αν το ινοαδένωμα είναι αρκετά μεγάλο (>3 εκ) ή μεγαλώνει αρκετά γρήγορα (περισσότερο από 20% αύξηση του μεγέθους στο εξάμηνο), προκαλεί συμπτώματα, έχει ύποπτη εικόνα στην απεικόνιση (θα πρέπει να αποκλεισθεί η κακοήθεια) και αν αυτή είναι η επιθυμία της γυναίκας. Υπάρχει η πιθανότητα στη θέση του αφαιρεθέντος ινοαδενώματος να αναπτυχθεί ένα ή και περισσότερα νέα.

Σε περίπτωση χειρουργικής αφαίρεσης του ινοαδενώματος, η γυναίκα θα πρέπει να παρακολουθείται για την πιθανότητα εμφάνισης νέου ή για οποιαδήποτε άλλη ύποπτη βλάβη.