Τι μπορείτε να κάνετε για να μειώσετε τις λοιμώξεις χειρουργικού πεδίου

Οι λοιμώξεις χειρουργικού πεδίου (surgical site infections – SSI) αποτελούν μια δυνητική επιπλοκή κάθε χειρουργικής επέμβασης. Οι επιπλοκές αυτές, αν και σπάνια θανατηφόρες, αυξάνουν το κόστος και τη διάρκεια αποθεραπείας της επέμβασης και κυρίως καθυστερούν την έναρξη της επόμενης θεραπευτικής παρέμβασης (πχ χημειοθεραπείας, ακτινοθεραπείας), γεγονός που επιδρά αρνητικά και στην πρόγνωση και επιβίωση της ασθενούς.

Υπάρχουν κάποιοι επιβαρυντικοί παράγοντες για την δημιουργία SSI. Η μεγάλη ηλικία, η χρόνια χρήση κορτιζόνης από την γυναίκα, η ύπαρξη σακχαρώδους διαβήτη, η παχυσαρκία,το κάπνισμα, η χρήση παροχετεύσεων κατά τη διάρκεια της επέμβασης, όλα αυτά αποτελούν παράγοντες που ευνοούν τη λοίμωξη του χειρουργικού τραύματος.

Ακολουθούν κάποια απλά μέτρα που μπορεί να μειώσουν αυτόν τον κίνδυνο:

Ενημερώστε το χειρουργό σας αν έχετε κάποια επιρρέπεια στις λοιμώξεις, πχ συχνά επεισόδια ουρολοιμώξεων, λοιμώξεων του δέρματος, δοθιήνες, ιδρωταδενίτιδες.
Ενημερώστε το χειρουργό σας αν έχετε γνωστό ιστορικό ή παρούσα λοίμωξη από MRSA (Methicillin Resistant Staphylococcus Aureus.

Όλες αυτές οι λοιμώξεις ή καταστάσεις αποτελούν προδιαθεσικούς παράγοντες για λοίμωξη μετεγχειρητικά και θα πρέπει να θεραπευτούν πριν οδηγηθεί η ασθενής στο χειρουργείο.

Ακολουθούν κάποια απλά, αλλά σημαντικά, μέτρα για να μειώσετε τον κίνδυνο εμφάνισης λοίμωξης του τραύματος μετεγχειρητικά:

Θα πρέπει να πλυθείτε το βράδυ πριν το χειρουργείο και το πρωί του χειρουργείου με ειδικά σαπούνια, εστιάζοντας ιδιαίτερα στην περιοχή του σώματος που πρόκειται να χειρουργηθεί. Δεν χρειάζεται να τρίψετε το σαπούνι. Απλώς αφήστε το για 2-3 λεπτά πριν το ξεβγάλετε, ετσι ώστε να δράσει ο αντιμικροβιακός παράγοντας.
Αποφύγετε το ξύρισμα στην περιοχή της μασχάλης την ημέρα πριν την επέμβαση. Μπορεί να δημιουργήσει μικρές πληγές και ερεθισμούς και να επιτρέψει να εγκατασταθούν μικρόβια. Αν απαιτηθεί ξύρισμα στην περιοχή αυτή θα το κάνουμε εμείς στην χειρουργική αίθουσα, αφού έχετε "κοιμηθεί".
Αποφύγετε επίσης την τοποθέτηση αποσμητικού τη μέρα της επέμβασης. Μπορεί να φράξει τους πόρους και να προκαλέσει την εμφάνιση λοίμωξης.
Διακόψτε ή ελαττώστε το κάπνισμα τις ημέρες πριν την επέμβασή σας. Αυτό θα αυξήσει την ικανότητα του οργανισμού σας να επουλώνει τις πληγές και επίσης θα μειώσει τον κίνδυνο να εμφανίσετε πνευμονία μετεγχειρητικά.

Μετά την χειρουργική επέμβαση:

Ρωτήστε τον χειρουργό σας πότε μπορείτε να κάνετε μπάνιο και να βρέξετε το τραύμα. Συνήθως αυτό επιτρέπεται μετά την 4η -5η ημέρα.
Ρωτήστε τον χειρουργό σας αν επιτρέπεται να κάνετε μπάνιο στη θάλασσα και πότε μπορείτε να τοποθετήσετε στο τραύμα σας αλοιφές επανόρθωσης ή λοσιόν.
Μην ξύνετε ή τραυματίζετε το τραύμα σας ακόμα και αν έχουν περάσει αρκετές μέρες από το χειρουργείο σας ή έχουν κοπεί τα ράμματα, αν υπάρχουν.
Αποφύγετε το ξύρισμα με ξυράφι στην περιοχή της μασχάλης αν έχετε υποβληθεί σε κάποιο είδος επέμβασης και στην περιοχή αυτή (πχ μασχαλιαίος λεμφαδενικός καθαρισμός), καθόσον συχνά η περιοχή μετά το χειρουργείο διατηρεί μια υπαισθησία που μπορεί να διαρκέσει για πολύ καιρό, επομένως δεν είναι σπάνιοι οι τραυματισμοί από το ξυράφι. Προτιμήστε άλλους τρόπους.
Ακολουθείστε αυστηρά τις οδηγίες του γιατρού σας για τις ασκήσεις που επιτρέπονται. Ρυθμίστε το σάκχαρο σας. Μια εκσεσημασμένη άσκηση πολύ νωρίς μπορεί να οδηγήσει σε διάσπαση του τραύματος. Κακή ρύθμιση του διαβήτη σας αποτελεί προδιαθεσικό παράγοντα για μετεγχειρητικές λοιμώξεις.
Πλύνετε τα χέρια σας με άφθονο σαπούνι και νερό κάθε φορά που πρόκειται να έρθετε σε επαφή με το τράυμα σας, πχ για να αλλάξετε τα επιθέματα ή να μετρήσετε την παροχή των παροχετεύσεων.

Σημεία και συμπτώματα λοίμωξης του τραύματος αποτελούν:

Ερυθρότητα
Πόνος έντονος, δυσανάλογος για την έκταση του τραύματος που όσο περνάνε οι μέρες χειροτερεύει αντί να βελτιώνεται.
Έξοδος δύσοσμων, ρυπαρών υγρών από το τραύμα
Οίδημα (πρήξιμο) του τραύματος
Πυρετός

Μη διστάσετε να επικοινωνήσετε με το γιατρό σας αν παρουσιάσετε κάτι από τα παραπάνω.