Βιοψία λεμφαδένα φρουρού και μασχαλιαίος λεμφαδενικός καθαρισμός

Ένας από τους σπουδαιότερους παράγοντες για την πρόγνωση της γυναίκας που νοσεί από καρκίνο του μαστού είναι η κατάσταση των μασχαλιαίων λεμφαδένων. Αν δηλαδή η νόσος έχει εξαπλωθεί (έχει κάνει μετάσταση στους λεμφαδένες της μασχάλης και αν ναι σε πόσους λεμφαδένες). Είναι σημαντικό λοιπόν να μπορέσουμε να σταδιοποίησουμε την μασχάλη, να ελέγξουμε δηλαδή αν έχει καρκινικά κύτταρα.

Η λέμφος είναι ένα διαυγές κίτρινο υγρό που απομακρύνει βακτήρια, άχρηστα υλικά και καρκινικά κύτταρα απο έναν ιστό του σώματος προς συγκεκριμένη ομάδα. Η λέμφος από τον μαστό αποχετεύεται στους λεμφαδένες της μασχαλιαίας κοιλότητας. Μαζί με την λέμφο μπορεί να ταξιδεύουν προς τη μασχάλη και καρκινικά κύτταρα. Σε περίπτωση μετάστασης στη μασχάλη αυξάνει η πιθανότητα τα καρκινικά κύτταρα να έχουν μεταναστεύσει και σε άλλα σημεία του σώματος (απομακρυσμένες μεταστάσεις). Η γνώση λοιπόν της κατάστασης των μασχαλιαίων λεμφαδένων (ύπαρξη ή όχι μετάστασης σε αυτούς) κατέχει πολύ σημαντικό ρόλο στο σχεδιασμό της μετέπειτα θεραπείας (λήψη χημειοθεραπείας, ακτινοθεραπείας). Οι περισσότερες γυναίκες με καρκίνο μαστού, λοιπόν, χρειάζονται κάποιου είδους επέμβαση και στην μασχάλη τους.

Στο παρελθόν αφαιρούνταν όλοι ή σχεδόν όλοι οι λεμφαδένες της μασχάλης (μασχαλιαίος λεμφαδενικός καθαρισμός). Αποτελούσε μια ακριβή μέθοδο σταδιοποίησης της μασχάλης, αν και με αρκετές επιπλοκές (πόνος, παραισθησίες από κάκωση νεύρων, δυσκολία στην κίνηση του ώμου, λεμφοίδημα). Στις μέρες μας, όπου είναι εφικτό, προτιμούμε μια διαδικασια λιγότερο επεμβατική και τραυματική: την αφαίρεση του πρώτου ή των πρώτων λεμφαδένων που δέχονται τη λέμφο από το μαστό μετά από ανίχνευσή τους με ειδική διαδικασία (με χρήση ραδιενεργού υλικού, χρωστικής ή συνδυασμού και των δύο) κατά τη διάρκεια της επέμβασης και την εξέταση τους στο μικροσκόπιο.

Ανάλογα με τα αποτελέσματα της μικροσκοπικής εξέτασης, προχωράμε ή όχι στην αφαίρεση και των υπόλοιπων λεμφαδένων της μασχάλης. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται βιοψία λεμφαδένα φρουρού και είναι απόλυτα αξιόπιστη και εξατομικευμένη (σε κάποιες περιπτώσεις ακόμα και με διηθημένους από καρκινικά κύτταρα λεμφαδένες φρουρούς μπορεί να μην χρειαστεί αφαίρεση και των υπολοίπων λεμφαδένων). Ανάλογα λοιπόν με τα ευρήματα και την περίπτωση μπορεί να αφαιρεθούν από 2-3 μέχρι και 20 λεμφαδένες. Οπωσδήποτε όμως ο μασχαλιαίος λεμφαδενικός καθαρισμός χρησιμοποιείται ακόμη σε ορισμένες καταστάσεις όπως όταν υπάρχουν μεγάλοι και ψηλαφητοί λεμφαδένες, όταν είναι προσκολλημένοι ο ένας στον άλλον σαν μια μάζα, σε περίπτωση φλεγμονώδους καρκίνου του μαστού κα.