Πρόληψη του καρκίνου μαστού

Πρόληψη του καρκίνου του μαστού: είναι εφικτή;

Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί τον πιο συχνό καρκίνο στη γυναίκα. Μία στις οχτώ (12 %) γυναίκες θα εμφανίσουν κάποια στιγμή καρκίνο στο μαστό τους.

Υπάρχουν τρόποι για να μειώσουμε αυτόν τον κίνδυνο;

Θα πρέπει καταρχάς να ξεχωρίσουμε την πρόληψη από την έγκαιρη διάγνωση. Η έγκαιρη (και έγκυρη) διάγνωση επιτυγχάνεται με την αυτοεξέταση, την κλινική εξέταση και, κυρίως, την μαστογραφία. Η πρόληψη (ο σκοπός της ιατρικής άλλωστε) επιτυγχάνεται με τον περιορισμό των παραγόντων κινδύνου. Υπάρχουν παράγοντες κινδύνου που δεν μπορούν να αλλάξουν (το γυναικείο φύλο για παράδειγμα) και άλλοι που επιδέχονται τροποποίησης ή και εξάλειψης. Με άλλα λόγια, τι μπορεί να κάνει μια γυναίκα για να μειώσει (ή να μην αυξήσει τουλάχιστον) τις πιθανότητές της να εμφανίσει καρκίνο στο μαστό της.

Παράγοντες κινδύνου που δεν μπορούν να τροποποιηθούν

Το γυναικείο φύλλο
Η ηλικία: όσο μεγαλώνει η γυναίκα τόσο αυξάνει ο κίνδυνος
Το οικογενειακό ιστορικό (αριθμός συγγενών 1ου βαθμού με καρκίνο μαστού και ωοθηκών και ηλικία εμφάνισης)
Το ατομικό ιστορικό: ιστορικό καρκίνου του μαστού, προηγηθείσες βιοψίες στον μαστό, ύπαρξη άτυπης επιθηλιακής υπερπλασίας, ατυπίας
Ο πυκνός μαστός: η κλασική γνώση είναι πως ο πυκνός μαστός αυξάνει την πιθανότητα να βρεθεί πιο προχωρημένος σε διάμετρο καρκίνος καθώς δυσκολεύει την έγκαιρη διάγνωση. Τελευταίες μελέτες δείχνουν πως η αύξηση της πυκνότητας του μαζικού παρεγχύματος είναι από τους σπουδαιότερους παράγοντες κινδύνου ανάπτυξης κακοήθειας
Πρώιμη εμμηναρχή – καθυστερημένη εμμηνόπαυση, διαβήτης κύησης (αυξάνει τον κίνδυνο στο έμβρυο)
Ακτινοβολία στην περιοχή του θώρακα στην εφηβεία.

Παράγοντες κινδύνου που μπορούν να τροποποιηθούν

Δείκτης μάζας σώματος (ΒΜΙ) <18,5 (ελλιποβαρές άτομο) ή >25 (υπέρβαρο), ιδιαίτερα >40 (παχυσαρκία).
Σακχαρώδης διαβήτης τύπου ΙΙ
Έλλειψη άσκησης (απαιτείται τουλάχιστον 3-5 ώρες άσκησης την εβδομάδα)
Απουσία μητρικού θηλασμού. O θηλασμός θεωρείται προστατευτικός για τη μητέρα αν η συνολική διάρκεια (σύνολο παιδιών) υπερβαίνει το 1,5 με 2 έτη
Δίαιτα πτωχή σε φυτικές ίνες και πλούσια σε κρέας
Ατεκνία ή καθυστερημένη πρώτη τελειόμηνη εγκυμοσύνη μετά τα 30 έτη
Κάπνισμα (γυναίκες που δεν καπνίζουν έχουν 14-25 % μείωση στον κίνδυνο, ενώ οι καπνίστριες 60 % περισσότερο κίνδυνο, ιδιαίτερα αν καπνίζουν >10 έτη πριν την πρώτη τους εγκυμοσύνη)
Αλκοόλ
Χρήση ορμονικών σκευασμάτων (αντισυλληπτικά δισκία και θεραπεία υποκατάστασης, ιδιαίτερα τα σκευάσματα που περιέχουν και προγεστερόνη)
Έκθεση σε φως κατά τη διάρκεια της νύχτας (νυχτερινές βάρδιες)
Έκθεση σε τοξικούς παράγοντες κατά την ενδομήτρια ζωή (πχ Διαιθυλοσυλβεστρόλη DES) – αυξάνει τον κίνδυνο στο έμβρυο.

Συμπερασματικά, λοιπόν, επειδή δεν μπορείτε να αλλάξετε το φύλλο σας, την ηλικία σας, ούτε τη σύσταση του μαστού σας (πυκνότητα) ή το γονίδιό σας, αλλάξτε τον τρόπο ζωής σας. Διατηρείστε ένα υγιές βάρος, ασκηθείτε συχνά, περπατήστε. Σταματήστε να καπνίζετε και να καταναλώνετε αλκοόλ συστηματικά. Θεραπεύστε αποτελεσματικά το διαβήτη. Γεννήστε νωρίς τα παιδιά σας (πριν τα 30 έτη) και θηλάστε τα όσο μπορείτε περισσότερο. Αποφύγετε τα ορμονικά σκευάσματα μετά την εμμηνόπαυση, όπου είναι δυνατόν.

Αν πραγματοποιήσετε όλα τα παραπάνω θα μειώσετε την πιθανότητα να νοσήσετε από καρκίνο του μαστού κατά 25 %, ποσοστό εξαιρετικά υψηλό.